Onbeschikbare medicatie voor osteoporose: wat zijn de alternatieven?
BRUSSEL, 4 juli 2019 – De lijst met medicijnen die momenteel niet meer verkrijgbaar zijn bij de apotheek wordt elke week langer. Momenteel telt de lijst 448 stockbreuken.
Nu is ook het geneesmiddel alendronaat getroffen, één van de meest gebruikte behandelingen voor osteoporose. Osteoporose of “botontkalking” is een ziekte die de botten broos maakt en het risico op breuken van de wervels, heupen of andere botten verhoogt.
Hoeveel patiënten dit middel momenteel nemen is onduidelijk, maar in 2009 namen meer dan 65% van de > 230’000 patiënten in België die osteoporosemedicatie innamen, alendronaat (omgerekend dus bijna 150’000 patiënten).
Het probleem stelt zich wereldwijd en treft alle firma’s die het op de markt brengen, door een probleem met de aanmaak van de grondstof. Nieuwe leveringen worden ten vroegste eind december 2019 verwacht.
“We krijgen nu dagelijks vragen van patiënten, huisartsen en apothekers en zelfs van de overheid over mogelijke alternatieven,” zegt dr. Michaël Laurent, één van de osteoporosespecialisten en lid van de Belgian Bone Club (BBC). “Er is grote onduidelijkheid en nood aan richtlijnen voor alternatieven. Zomaar stoppen met de medicatie en enkel calcium- en vitamine D-supplementen innemen, is voor de meeste patiënten géén goed idee.”
Alendronaat is een geneesmiddel dat meestal 1x/week wordt ingenomen (70 mg). Momenteel zou er nog een beperkte voorraad zijn van de 10 mg dosis die dagelijks moet ingenomen worden, en van de combinatie alendronaat + vitamine D wekelijks, maar ook hier begint de stockbreuk zich voor te doen.
De alternatieven
Alendronaat behoort tot de klasse van de bisfosfonaten. Binnen deze klasse zijn verschillende alternatieven beschikbaar.
De eerste keuze die de experten van de BBC adviseren, is risedronaat. Dit is een geneesmiddel dat ook 1x/week kan ingenomen worden. Op die manier kan verwarring bij patiënten over de juiste dosering vermeden worden. Het middel wordt ook goed verdragen en beschermt tegen breuken van de wervels, de heup en andere botten.
Een ander alternatief is het middel ibandronaat. De BBC wil er echter op wijzen dat het zeer belangrijk is dat de juiste dosis hiervan wordt gerespecteerd, namelijk 1 pil per maand (in plaats van per week). Bovendien heeft ibandronaat enkel een bewezen bescherming tegen breuken van de wervels, maar niet tegen breuken van de heup of andere botten. Anderzijds is het ook een eenvoudig in te nemen en goed verdragen geneesmiddel.
Medicatie tegen osteoporose in pilvorm is in België beschikbaar zonder voorafgaande goedkeuring door de mutualiteit. Medicatie onder de vorm van infusen of inspuitingen is duurder, en enkel terugbetaald na voorafgaande goedkeuring door de mutualiteit.
Hoe lang behandelen?
Aangezien alendronaat een zeer langwerkend medicijn is, zal de medicatie actief blijven gedurende enkele maanden wanneer de patiënt deze medicatie al 1 of enkele jaren inneemt. De BBC wil dan ook richtlijnen geven voor de juiste duur van de behandeling met alendronaat.
In de meeste gevallen wordt een behandeling opgestart voor een periode van minstens 5 jaar. Sommige patiënten kunnen na 5 jaar de behandeling stoppen, terwijl voor anderen een behandeling gedurende 10 jaar aangewezen is. Patiënten bij wie na minstens 5 jaar behandeling een veilige onderbreking van de behandeling kan gebeuren, moeten voldoen aan volgende criteria:
• Geen voorgeschiedenis van heupfractuur, wervelfractuur of meerdere andere fracturen (vooraf of tijdens de behandeling)
• Geen T-score van -2.5 of lager bij een botdensitometrie
• Geen verhoogd fractuurrisico op basis van klinische risicofactoren
Deze criteria zijn niet van toepassing voor risedronaat of ibandronaat, waarbij het onderbreken van de therapie onvoldoende onderzocht is.
Tot slot adviseert de BBC om bij vragen of twijfels een specialist in osteoporose te contacteren.